Ścieżka Olmeków, 4 Umowy Tolteków

Dziś chciałabym Wam zaproponować spacer, ale nie taki zwykły, lecz związany z kulturą najstarszej cywilizacji Mezoameryki - z cywilizacją Olmeków. Wystawa plenerowa nazywa się "Olmec Trails: Culture and Legacy". Wystawa przedstawia zmniejszone w skali głowy olmeckie, które zostały pomalowane zgodnie z własną wyobraźnią przez ponad 30 zaproszonych współczesnych artystów z Ameryki Północnej.

Wystawę ręcznie malowanych rzeźb "Olmec Trails: Culture and Legacy” zorganizował lokalny college COD. Ma ona promować dziedzictwo kulturowe starożytnej cywilizacji Olmeków. Rzeźby pojawiły się w przestrzeni publicznej (przy bibliotekach, na farmach i na leśnych szlakach) na terenie powiatu .

1. Olmec Trails: Culture and Legacy - Naperville IL - Public Library

2. Olmec Trails: Culture and Legacy - Naperville IL -Public Library

3. Olmec Trails: Culture and Legacy - Elgin, IL - Public Library

4. Olmec Trails: Culture and Legacy - Klein Creek Farm - Winfield, IL

5. Olmec Trails: Culture and Legacy - Public Library - West Chicago, IL

 Archeologowie datują pierwsze ślady działalności Olmeków na 2500 lat p.n.e., rozkwit kultury na ok. 1200 lat p.n.e. Jako pierwsi używali kalendarza, co znaczy, że obserwowali zmiany na niebie i w jakimś stopniu znali się na astronomii. Zbudowali pierwsze miasta, czyli zapoczątkowali rozwój cywilizacji, zatem można założyć, że występowała tam jakaś struktura społeczna.  Olmekowie budowali piramidy, które miały prowadzić ku niebu - siedziby bogów. Najważniejszym z nich był pierzasty wąż Kukulkan - odpowiednik azteckiego Quetzalcoatla lub inkaskiego Wirakoczy. Olmekowie byli też znakomitymi artystami i rzemieślnikami. Odnaleziono wiele rzeźb z tamtej epoki. Ich spuściznę przejęły występujące po nich kultury - Majów i Azteków.

Najbardziej znane jednak są wielkie głowy, które po sobie pozostawili. Pierwszą odkrył rolnik z Veracruz na swym polu. Została opisana przez meksykańskiego kolekcjonera i poszukiwacza artefaktów -José María Melgara y Serrano w 1862r. Odkopał ją dopiero w 1938r. etnolog i archeolog - Matthew Stirling. W sumie odnaleziono 17 kamiennych głów. Największa z nich mierzy ok. 3.5 metra i waży 50 ton.

Olmeckie głowy - kompilacja zrobiona przeze mnie różne źródła

Rzeźby wykute były z bazaltowych głazów kamiennymi narzędziami i przetransportowane z miejsca wydobycia kamienia jakieś 150 km. Jak je transportowano dokładnie nie wiadomo.

Nie wiadomo również, czyje są to głowy lub co miałyby symbolizować? Hipotez jest kilka. Przypuszcza się, że mogłyby być to głowy olmeckich władców, zawodników grających w starożytną "piłkę nożną na śmierć i życie" - ullamaliztli, kapłanów kultu jaguara, ludzi o rysach negroidalnych lub tubylców z rejonu Tabasco i Veracruz, a nawet istoty pozaziemskie.

Jeszcze dla uzupełnienia i by przedstawić tło historyczne w wielkim skrócie.

Epoka prekolumbijska na terenie dzisiejszego Meksyku podzielona jest na:

Okres prehistoryczny (ok. 7000 p.n.e do początku okresu preklasycznego).

Okres preklasyczny (ok. 2500 p.n.e.-200 n.e.) z cywilizacjami Olmeków, Majów i Zapoteków.

Okres klasyczny (250-900 n.e.), w którym wystąpił rozkwit i upadek cywilizacji Majów wypieranych przez inne kultury.

Okres postklasyczny (1000–1697 n.e.) - w XI-XIII wieku do władzy dochodzą Toltekowie, w XV wieku w Meksyku rozkwita Imperium Azteków. Ich panowanie kończy się wraz z pojawieniem się na tych ziemiach konkwistadorów.

Bardzo ciekawa, moim zdaniem, są tradycje i filozofia Tolteków zachowane dzięki  przekazom z pokolenia na pokolenie.  Szamani twierdzą, że aby żyć  w zgodzie ze sobą i cieszyć się swoim życiem trzeba przezwyciężyć lęk.  Aby móc sobie pomóc na tej ścieżce Toltekowie proponowali zawrzeć ze sobą samym cztery umowy. "Za każdym razem, gdy stawimy czoła jednemu z lęków, stajemy się trochę bardziej wolni.  "Aby tego dokonać, musimy pozyskać kontrolę nad naszymi emocjami, które biorą się ze strachu” – pisze Ruiz w książce "Cztery umowy"

 1. Pierwsza umowa: „Bądź nieskazitelna/y w słowach”

2. Druga umowa: „Nie bierz niczego do siebie”

3. Trzecia umowa: „Nie zakładaj nic z góry”

4. Czwarta umowa „Zawsze rób wszystko najlepiej, jak potrafisz”.

Rozwój osobisty to nie jest wymysł człowieka z drugiej połowy XX wieku jak to się powszechnie uważa. Wybitni przedstawiciele starożytnych kultur często lepiej się znali na astronomii, czy nawigacji niż współcześni ludzie, którzy nie kształcili aię w tych kierunkach. Niektóre wynalazki starożytnych stosowane są po dziś dzień (koło, pismo, skalpel, mydło, śruba Archimedesa, czekolada, porcelana, cement, waga, studnia, a to tylko kilka przykładów).

Poniżej audiobook, jeśli ktoś chciałby posłuchać o czterech umowach więcej.