Zielone królestwa IV - Ogród renesansowy i manierystczny

 Renesans to okres, zaczynający się od odkrycia Nowego Świata do  XVI wieku. Wczesne ogrody renesansowe czerpały wzorce z antyku i średniowiecza. W tym czasie następuje rozkwit sztuki ogrodowej, a ich twórców otacza się wielką estymą. Magnaci sprowadzają do siebie ogrodników i artystów z Włoch, skąd renesans się wywodził i dzięki temu w przestrzeni publicznej zaczyna funkcjonować pojęcie - ogród włoski. Początkowo ogrody występowały jako odrębne twory wytyczone na terenie rezydencji, z czasem były jej  podporządkowane. W nowych założeniach pałacowych pojawiły się powiązania widokowe oraz oś kompozycyjna. Ogrody wciąż dzielone były na geometryczne części ( tzw. kwatery), otoczone murem i/lub krużgankami. Obrzeża rabat obsadzano roślinami strzyżonymi jak bukszpan czy jałowiec, wewnątrz sadzono kwiaty (róże, lilie, irysy, lawendę, malwy, bratki)  oraz zioła (nazywane z j. włoskiego Semplici). Po bokach szpalery z drzew występujących na danym terenie ( w szczególności zimnozielone, ale też graby czy lipy) lub pnącza na podporach. Często w założeniach ogrodowych pojawiały się baseny, kaskady i fontanny (Fontaniere'a). Z elementów kompozycyjnych, wykorzystując naturalne ukształtowanie terenu, wprowadzono ogród tarasowy.

Z ciekawostek ogrodniczych pojawiły się nowe gatunki roślin sprowadzone z Ameryki i Azji Mniejszej.

Jak również elementy charakterystyczne dla renesansowego ogrodu np.:

Bosko święte - gaje oliwne pojawiające się głównie w ogrodach manierystycznych z posągami legendarnych stworzeń,

Giardino segreto - tejemniczy ogród do czytania i medytacji,

Giochi d’acqua - ukryte fontanny, które miały z zaskoczenia oblać wodą przechadzających się gości.

Ogrody Królewskie na Wawelu, Kraków

https://wawel.krakow.pl/ogrody-krolewskie

Willa di Castello, Toskania - źródło Wikipedia

Fontanna Neptuna - Villa D'Este 

- Źródło Flickr

Sacro Bosco Bomarzo - źródło Flickr - przykład ogrodu manierystycznego

Pierwszym renesansowym tekstem, który zawierał informacje na temat projektowania ogrodów, był: "De re aedificatoria" (Dziesięć ksiąg o architekturze) Leona Battisty Albertiego.

Kolejnym,  "Polifilońska walka o miłość we śnie", napisana przez Francesco Colonnę. W tym rzadkim i niezwykle tajemniczym dziele, napisanym zaraz po wynalezieniu druku i jak się okazuje w kilku językach jednocześnie, główny bohater - Poliphil przeżywa we śnie tajemnicze obrzędy i podąża przez kraj miłości - piękne ogrody, by odnaleźć utraconą kochankę Polię.

***

I jeszcze kilka zdjęć z ostatniej mojej wizyty w parku Cantigny

Rozarium

Skalny ogród

Hosty 

Ogród przydomowy

Urocze oczko wodne ze strumieniem wśród skał

Nieważka ważka

Cykady, cykady...